WSKAZÓWKI DO EGZAMINÓW 1 FAZY
PODSTAWY FILOZOFICZNE, NAUKOWE I TEORIA PRACY Z PROCESEM (W SKRÓCIE: FILOZOFIA I TEORIA POP)
Koncepcje filozoficzne
Idee procesu w taoizmie: podstawy myślenia taoistycznego (Tao Te King), pojęcia wu-wei, jin-jang, zmiana cykliczna
Idee procesu w alchemii: fazy procesu alchemicznego, Merkuriusz, kamień filozoficzny
Orientacja na zmiany w filozofii europejskiej
Nauka: teorie i metateorie
Zmiany paradygmatów, nowy paradygmat
Podejścia przyczynowe i finalistyczne lub teleologiczne w nauce i w psychoterapii
Nowa fizyka, kwantowa wizja świata a psychologia procesu - kwantowa wizja rzeczywistości: cząstki i fale; zasada nieoznaczoności – rola obserwatora
Przykładowe koncepcje związane z „nowym paradygmatem”: np. Bohm - Ukryty porządek, Fala pilotująca, Sheldrake - Pola morfogenetyczne, Capra – fizyka a filozofia wschodu
Mitologie
Myślenie symboliczne – odniesienia między doświadczeniem jednostki a wzorcami z mitów Związki między mitami a śniącym ciałem
Proces
Orientacja na proces a orientacja na stan
Definicja procesu
Świadomość sygnałów i komunikacji a świadomość wzorców organizujących doświadczenie
Orientacja na stan i orientacja na proces:
- w różnych koncepcjach psychologicznych
- w fizyce klasycznej i współczesnej
- w różnych systemach medycznych
Zależność nastawień i technik stosowanych w terapii od orientacji na stan lub proces
Metaumiejętności
Struktura procesu (w odniesieniu do jednostki, relacji, grupy)
Procesy pierwotne i wtórne
Kanały proste i złożone
Kanały zajęte i niezajęte
Progi, figury progowe, znaczenie progów
Systemy przekonań a progi
Poziomy percepcji/rzeczywistości: Esencja, Kraina Snów, Uzgodniona Rzeczywistość
Ziemia jako element procesu indywidualnego, praca w oparciu o Ziemię, wektory
Śniące ciało – umysł kwantowy – umysł procesowy
Dynamika procesu
Przepływ informacji w postaci sygnałów
Podwójne sygnały jako wyraz prób komunikacji ze strony różnych postaci ze snu
Fazy w pracy z procesem
Metakomunikacja
Zasada zachowania informacji
Praca na różnych poziomach rzeczywistości
TEORIE I ZJAWISKA W PSYCHOTERAPII (W SKRÓCIE: TEORIE PSYCHOTERAPII)
Koncepcje psychologiczne i psychoterapeutyczne
Główne nurty myśli psychologicznej – podstawowe założenia (psychoanaliza, behawioryzm, psychologia humanistyczna, psychologia poznawcza, psychologia transpersonalna)
Kierunki psychoterapeutyczne (psychoanaliza, Jung, Rogers, Gestalt, psychologia egzystencjalna, psychologia behawioralno-poznawcza, szkoły systemowe): założenia dotyczące natury ludzkiej, podstawowe cele i wartości, główne metody pracy. Porównanie z psychologią procesu.
Podstawy psychologii C.G.Junga: pojęcie kompleksu, finalizm, energia psychiczna, nieświadomość indywidualna i zbiorowa, proces indywiduacji, archetypy, alchemia, kompensacja
Specyfika założeń i technik pracy z procesem w kontekście innych szkół psychoterapii - podobieństwa i różnice.
Zjawiska i czynniki w psychoterapii
Kontrakt terapeutyczny
Fazy w pracy z procesem i fazy w terapii długoterminowej
Relacja terapeutyczna w psychologii procesu i innych koncepcjach terapeutycznych
Przeniesienie, przeciwprzeniesienie, zaśnienie
Próg i opór
Znaczenie feedbacku w pracy terapeutycznej
Metaumiejętności
Mechanizmy obronne: wyparcie, projekcja, identyfikacja projekcyjna
KANAŁ WIZUALNY
Zorientowana na proces praca ze snami
Sny a proces śnienia
Struktura procesów we śnie (procesy pierwotne, wtórne, progi)
Różne metody docierania do procesu śnienia kryjącego się za snem
Praca z materiałem wizualnym w psychologii procesu
Metody amplifikacji materiału wizualnego
Techniki pracy (wyobrażenia, fantazja, bajki, rysunek, komiks, szkic energetyczny)
Krytyk wewnętrzny w kanale wizualnym
Wykorzystanie baśni i mitów w pracy terapeutycznej
Baśnie i mity – podobieństwa i różnice
Wybrane koncepcje psychologiczne dotyczące baśni i mitów
Praca ze snami w wybranych ujęciach psychologicznych
Freud: założenia, cele, metody pracy ze snami
Jung: rozumienie i interpretacja snów na gruncie psychologii analitycznej: kompensacyjna funkcja snów, interpretacja na poziomie indywidualnym, nieświadomość zbiorowa i archetypy w snach, sny z dzieciństwa, mit życiowy; metody
Perls: praca ze snami w terapii Gestalt
Praca ze snami w innych kulturach
Inne metody pracy z materiałem wizualnym – wybrane przykłady
Arteterapia – techniki ekspresji w kanale wizualnym
"Vision quests" (wyprawy w poszukiwaniu wizji)
KANAŁ SŁUCHOWY
Podstawowe informacje z zakresu komunikacji interpersonalnej
Techniki aktywnego słuchania
Komunikaty „Ja”
Transformacje językowe w NLP
Struktura powierzchniowa i struktura głęboka
Podstawowe transformacje: pominięcia, generalizacje, zniekształcenia
Praca w kanale słuchowym w psychologii procesu
Struktura zdania a struktura procesu
Praca z sygnałami dźwiękowymi (muzyka, para-język)
Interwencje w kanale słuchowym
Krytyk wewnętrzny w kanale słuchowym
KANAŁ PROPRIOCEPCJI i RUCHU
Praca z doświadczeniami proprioceptywnymi w psychologii procesu
Pojęcie „śniącego ciała”
Doświadczenia proprioceptywne – zauważanie i amplifikacja
Pracy z symptomami fizycznymi
Metody pracy z symptomami (praca z doświadczeniem symptomu; twórca/ofiara symptomu; docieranie do energii twórcy symptomu; różne sposoby facylitacji konfliktu między twórcą a ofiarą symptomu, w tym praca wektorowa i praca na poziomie esencji)
Praca z symptomami chronicznymi
Podstawy pracy z osobami w śpiączce
Koncepcje pracy z ciałem w psychologii – podstawowe założenia
- Historia pracy z ciałem w psychoterapii - Reich, Lowen
- Gendlin – focusing (podstawowe założenia)
- Ewentualnie – inne wybrane metody pracy z ciałem, np. metoda Feldenkreisa, technika Aleksandra, rolfing
Idea „medycyny tęczowej” w psychologii procesu (wykorzystanie różnych podejść do ciała i chorób)
Różne systemy medyczne – porównanie podstawowych założeń i metod, np.
medycyna zachodnia, homeopatia, medycyna chińska, tybetańska, Ajurweda, szamanizm
Porównanie założeń i celów klasycznej zachodniej medycyny i pracy z procesem
Ruch jako kanał przepływu doświadczenia
Ruch pierwotny i wtórny
Amplifikacje w kanale ruchu
Progi w kanale ruchu
Praca z tendencjami do ruchu
Praca wektorowa
Przykładowe koncepcje pracy z ruchem
Koncepcja “ruchu autentycznego” Mary Whitehouse,
Obserwacja ruchu – system Labana
Inne metody, np. DMT, terapia tańcem i ruchem Joan Chodorow
Wykorzystanie tańca jako metody pracy w różnych kulturach, np. taniec szamański, taniec transowy
Sztuki walki, joga, tai chi
KANAŁ RELACJI
Podstawowe pojęcia i metody w zorientowanej na proces pracy z relacjami
Poziomy pracy z relacjami: intrapsychiczny, interpersonalny, polowy
Relacja jako kanał w doświadczeniu indywidualnym
Komunikacja w relacji (sygnały, podwójne sygnały, progi, podwójne progi)
Mit relacyjny, pole relacji, nielokalne zjawiska w relacji
Jasne / mroczne sny
Krytyk wewnętrzny w kanale relacji
Praca z konfliktem w psychologii procesu
Elementy rozwiązywania konfliktu (bycie po swojej stronie, przechodzenie na stronę oponenta, spojrzenie z pozycji obserwatora)
Dopełnianie stanowisk
Praca z oskarżeniami - obrona przed oskarżeniami, znajdowanie „ziarnka prawdy”
Rangi i nadużycia
Koncepcja i rodzaje rang
Obejmowanie rangi
Różnice rang w relacjach i ich konsekwencje
Nadużycia
Procedura pracy z nadużyciami
Inne koncepcje i formy terapii par i rodzin
Podstawowe założenia terapii systemowej i komunikacyjnej
Różnice pomiędzy terapią indywidualną a terapią rodzin
Zjawiska relacyjne w sytuacji terapeutycznej
Specyfika relacji terapeutycznej -charakterystyka
Zagadnienia etyczne w relacji terapeutycznej
Przeniesienie, przeciwprzeniesienie, zaśnienie
ODMIENNE STANY ŚWIADOMOŚCI
Odmienne stany i praca z procesem
pojęcia: stany odmienne, stany ekstremalne, transy, metakomuniacja, Uzgodniona Rzeczywistość vs. doświadczenia nieuzgodnione, „Cienie Miasta”
Cele i metody pracy z odmiennymi stanami świadomości
Cele i metody pracy ze stanami ekstremalnymi
Podstawy pracy ze śpiączką
Podstawy psychopatologii
Podstawowe informacje o podręczniku DSM V (co zawiera, jakie duże grupy zaburzeń są opisywane)
Kryteria definicyjne wybranych zaburzeń (depresja, zaburzenie dwubiegunowe, schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne; zaburzenia osobowości)
Informacje praktyczne: podstawowe objawy i rozpoznawanie takich zaburzeń jak depresje, ChAD, schizofrenia, borderline
Uzależnienia w psychologii procesu i innych podejściach
Koncepcje powstawania i leczenia uzależnień - przykłady
Rozumienie uzależnienia i tendencji do uzależnień w pracy z procesem
Poszukiwanie znaczenia w uzależnieniach jako wsparcie klasycznej pracy z uzależnieniami
Metody: praca nad dopełnianiem stanu, osobowością substancji / wzorca; mierzenie się z doświadczeniem kryjącym się za uzależnieniem
Różne sposoby rozumienia zaburzeń psychicznych
Podstawowe idee psychologii transpersonalnej w porównaniu z innymi szkołami terapii
Przykładowe koncepcje (np. Grof, Wilber, Tart, Laing)
Zaburzenia psychiczne w ujęciu szkoły komunikacyjnej – ogólne założenia
Znaczenie odmiennych stanów w praktykach szamańskich
Różnice między podróżą szamańską a chorobą psychiczną
KANAŁ ŚWIATA
Świat jako kanał w doświadczeniu jednostki
Praca z sygnałami pochodzącymi z kanału świata
Synchroniczności
Praca z grupą
Cele i formy pracy z grupą (klasyczne fazy rozwoju grupy, proces grupowy, open forum)
Proces grupowy w ujęciu psychologii procesu (etapy, role, polaryzacje, role duchy, gorące miejsca, chłodne miejsca)
Role a jednostki
Facylitacja – techniki i interwencje
Praca ze światem (Worldwork)
Idea Głębokiej Demokracji i jej wykorzystanie w praktyce
Rangi i przywileje
Psychologia mniejszości i większości (typowe reakcje i doświadczenia)
Praca z konfliktem w grupie
PRACA WEWNĘTRZNA – EGZAMIN PRAKTYCZNY
Oceniane są następujące umiejętności
Metakomunikowanie o aktualnym doświadczeniu i zanurzanie się w doświadczenie
Zdolność do zauważania i podążania za zmianą kanałów
Zdolność do włączania do przebiegu pracy nowych pojawiających się doświadczeń
Wykorzystanie różnych technik pracy (praca sygnałowa, wektory, Umysł procesowy i praca z najgłębszym Ja, miejsce na ziemi)
Metody pracy z krytykiem wewnętrznym
Praca z progiem. Nie jest koniecznie przejście progu, ważne by próg zauważać i pracować wokół
W omówieniu:
Rozpoznawanie procesów pierwotnego i wtórnego i progów
Umiejętność refleksji wokół pracy
PRACA Z KLIENTEM - EGZAMIN PRAKTYCZNY
Student/ka zaprasza osobę na egzamin, klient/ka może być również studentem (1 Fazy).
Ocenie podlegają następujące umiejętności:
Nawiązanie kontaktu, zadbanie o klienta
Dostosowanie metody pracy do potrzeb i stylu klienta/tki
Wykorzystanie interwencji pomagających w odkrywaniu i rozwijaniu aktualnego procesu klienta/tki
Rozpoznawanie i adekwatne reagowanie na feedback klienta/tki
Nie oczekujemy pełnego rozwinięcia procesu w ramach tej sesji; ważne aby student/ka:
- był/a uważna na feedback
- umiał/a wyjaśnić po zakończonej pracy czym się kierował/a i jak rozumiał/a strukturę procesu
